Sống có trách nhiệm là gì? Mỗi một người sống có trách nhiệm sẽ tạo nên một cộng đồng văn minh, một xã hội tốt đẹp, phát triển bền vững vì mục tiêu chung. Con người sống không chỉ cho mình, mà cần phải sống cho tất cả mọi người xung quanh!
Sống có trách nhiệm là gì?
Đầu tiên, chúng ta có thể hiểu, trách nhiệm là những điều chúng ta cần phải làm, phải gánh vác trong các mối quan hệ gia đình và xã hội.
Bất cứ ai sinh ra trong cuộc đời này đều có trên vai mình những trách nhiệm cao cả trong một bối cảnh quan hệ nhất định, đó có thể là gia đình, dòng họ, xã hội, trường học, địa phương, đất nước, một thành viên trong một tổ chức nào đó hoặc rộng hơn là cả thế giới.

Sống có trách nhiệm chính là việc chúng ta phải làm tròn bổn phân với chính bản thân, với gia đình, xã hội,.. là dám làm và dám chịu trách nhiệm với những hành động và quyết định của mình.
Không chỉ như vậy, sống có trách nhiệm còn là việc biết giữ lời hứa, biết đối nhân xử thế, phân biệt trắng đen, dám đứng lên gánh chịu hậu quả mà mình đã gây ra, không đùn đẩy trách nhiệm hay né tránh trách nhiệm dù ở vị trí nào.
Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại của chúng ta chính một tấm gương sáng về việc sống có trách nhiệm.
Trong bối cảnh nước ta bị thực dân đô hộ áp bức, bóc lột, Bác đã nuôi trong mình ý chí tìm đường cứu nước để giành lại nền độc lập cho dân tộc – thể hiện là người có trách nhiệm với Tổ quốc.
Sau nhiều năm bôn ba hải ngoại, khi đã tìm được chân lý, Bác đã đặt cho mình trách nhiệm phải truyền thông, phải kêu gọi tinh thần của tất cả con dân trong đất nước Việt Nam để cùng nhau đoàn kết chống giặc ngoại xâm. Trong quá trình nghiên cứu và làm việc ở nước ngoài, Bác vẫn không quên truyền thụ tư tưởng Cách Mạng vào trong nước thông qua nhiều kênh khác nhau: đào tạo cán bộ, báo chí, tuyên truyền,…
Khi về nước, với vai trò là người đứng đầu trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, vị chủ tịch vĩ đại của chúng ta lại xác định trách nhiệm của mình chính là một người dân mang theo nghĩa vụ phải chiến đấu để giành lại nền độc lập cho dân tộc, non sông Việt Nam.
Đặc biệt, khi mắc khuyết điểm, Bác chính là người đứng lên nhận trách nhiệm về mình, chịu trách nhiệm trước Đảng, xin lỗi nhân dân và hứa hẹn bằng mọi cách để cứu nước, cứu dân.
Vì sao chúng ta sống phải có trách nhiệm?
Sống có trách nhiệm chính là chuẩn mực đạo đức, là một trong những tiêu chí để đánh giá tư cách, phẩm chất đạo đức của một con người.
Do đó, việc tôi luyện cách sống có trách nhiệm chính là hành động nhằm nâng cao, củng cố giá trị bản thân để chúng ta có thể hòa nhập với cộng đồng, giúp cho xã hội thêm tốt đẹp, đất nước phát triển, tiến bộ.
Mỗi một người đều là người có trách nhiệm, xã hội có trách nhiệm, đất nước sẽ ngày càng văn minh, giàu mạnh từ cốt lõi, mầm rễ.
Đặc biệt, sống có trách nhiệm còn được biết đến là một đặc tính quan trọng của những người thành công. Bởi khi người ta sống có trách nhiệm, họ khẳng định bản thân mình, lấy được lòng tin của tất cả mọi người, được mọi người ủng hộ trong hành trình phát triển.
Những biểu hiện của người có trách nhiệm
Người sống có trách nhiệm có rất nhiều các biểu hiện khác nhau, đôi khi nó chỉ cần xuất phát từ suy nghĩ, lời nói hàng ngày:
- Tuân thủ các quy định Pháp luật do Nhà nước đề ra, thực hiện đúng các trách nhiệm và nghĩa vụ đối với Đảng và Nhà nước (VD: tham gia nghĩa vụ quân sự).
- Có trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội, công việc và các tập thể, tổ chức khác.
- Luôn biết chia sẻ, cảm thông, chủ động giúp đỡ và sống có lòng yêu thương đối với mọi người.
- Tự giác thực hiện công việc, không đùn đẩy, chờ đợi thúc giục mới bắt đầu làm việc.
- Xây dựng nếp sống lành mạnh, tích cực, yêu thương bản thân, rèn luyện thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe.
- Không ngừng nâng cao tri thức, trau dồi chuyên môn và các kỹ năng văn hóa, phát triển tư duy.
- Biết nhận sai, tiếp nhận và rút kinh nghiệm khi được khiển trách, có trách nhiệm đối với những sự lựa chọn, hành động của bản thân mình,…
Ý nghĩa của việc sống có trách nhiệm
Sống có trách nhiệm, người đầu tiên được lợi chính là chúng ta bởi khi sống có trách nhiệm, chúng ta đã có thể tự hoàn thiện chính mình, có thể hoàn thành tốt các công việc được giao trong thời gian sớm nhất mà không bị phụ thuộc vào người khác.
Nhờ sống có trách nhiệm mà chúng ta cũng sẽ được mọi người tin tưởng, yêu thương, giúp đỡ và kính trọng, công việc và cuộc sống cũng nhờ thế mà thuận lợi và dễ dàng phát triển hơn.

Ngoài ra, lợi ích về lối sống trách nhiệm không chỉ có những tác động tích cực đối với chính bản thân mỗi người mà nó còn đảm bảo được các lợi ích chung của cộng đồng, góp phần giúp đất nước phát triển văn minh, bền vững.
Tuy nhiên, hiện tại vẫn còn có rất nhiều người chỉ biết sống vì lợi ích của bản thân mà không quan tâm tới lợi ích chung của cộng đồng. Dù có thể trước mắt thì cuộc sống khá “nhàn”, nhưng về lâu về dài, các mối quan hệ xung quanh sẽ bị ảnh hưởng, hành trình phát triển sự nghiệp cũng gặp nhiều khó khăn hơn nếu chúng ta sống không có trách nhiệm.
Chính vì thế, mỗi chúng ta đều phải rèn luyện lối sống có trách nhiệm ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, bài trừ hành vi thoái thác, đổ lỗi, việc ai nấy làm, hờ hững trước những khó khăn của người xung quanh,… để xã hội ngày một tốt đẹp, giàu mạnh hơn.
Sự trưởng thành bắt đầu từ ngày chúng ta biết chịu trách nhiệm đối với những hành động của bản thân!
Cảm ơn bạn đọc đã dành thời gian theo dõi nội dung chia sẻ của Nhà văn TP.HCM, mong rằng những nội dung thông tin trong bài viết này có thể giúp bạn có thêm tài liệu hữu ích cho bài văn nghị luận xã hội của mình. Chúc bạn học tập tốt!